Kimileri yaşadıkları ekonomik zorluklardan kurtulmak için çok çalıştıklarını iddia ediyor, kimileri kas yapılarının koşuya uygun olduğunu. Hatta bu ihtimalleri bir adım daha ileriye taşıyan kimselerin çok daha “orijinal” fikirleri bile vardı. Yaşadıkları coğrafi yapı nedeniyle yüksek yerlerde yaşayan bu insanların yükseklik faktörünün oksijeni kaslara taşıyan alyuvarların sayısının artmasında önemli bir rol oynadığını düşündüler. Ancak yapılan araştırmalar gösterdi ki, Afrikalı koşucular, diğer şampiyonlarla kıyaslandığında tüketilen oksijen miktarında bir değişim gözlemlenmedi. Bir diğer “orijinal” fikir ise Afrikalı yerlilerin vahşi doğayla iç içe bir yaşam sürmesiyle ilintili. Yaşam alanlarına oldukça yakın yerlerde yaşayan aslan ve kaplanlardan kaçarak yetişen Afrikalıların, büyüdüklerinde de bunun koşudaki performanslarına pozitif etki ettiği iddia ediliyor.
Bu konuda genetik yatkınlığın etkisi hakkında bir şeyler söylemek içinse henüz erken. Bilim adamlarının yaptığı araştırmalar halen devam etmekte ancak çıkan bazı sonuçlara göre Kenya ve Etiyopyalıların kısmen genetik olarak uzun koşuya yatkın olabilecekleri düşünülüyor.
“Kısa mesafe koşularında kırılan 500 rekorun 494’ü Batı Afrikalı koşuculara ait. Bugüne kadar hiçbir beyaz sporcu 100 metreyi 10 saniyenin altında koşamadı.”
Nike cevabı Afrika’da buldu!
Nike, kurulduğu yıllardan beridir koşu üzerine odaklanmış, bu uğurda birçok teknoloji üretmiş, dünyanın koşu üzerine üretim yapan en önemli markası. bu noktada özellikle taban teknolojisinin, koşu hızına etkilerini araştıran ve çözümler üreten en önemli 2 isminden bahsetmemek olmaz: William Bill Bowerman ve Philip H. Knight. Nike’ın kurucularından olan bu iki deha bugün bizim sorduğumuz soruyu geçmişte kendilerine sordular: en hızlı koşucular neden Afrikalı? Bu soru karşısında yaptıkları uzun araştırmalar ve gözlemleri sonucunda vardıkları nokta şaşırtıcıydı. Afrikalıların daha çocuk yaşlarda, muhteşem manevra ve hızda koşabilmelerinin sebebi kum/toprak gibi yumuşak zeminlerde çıplak ayakla koşmalarıydı. İşte bu da diğer Avrupalı ve Amerikalı koşuculardan sıyrıldıkları en önemli detaydı; fazladan çalışan ayak kasları!
Bu gözlemlerden edindikleri bilgilerle ülkelerine geri dönen Bowerman ve Knight, profesyonel koşucular için bir ayakkabı tasarlamaya koyuldu ve bugün profesyonellerin en çok tercih ettiği Nike Free serisini üretti. Zemini hissettiren bu ayakkabılarla koşucular tıpkı Afrikalı rakipleri gibi “çıplak ayak koşuyormuş gibi” bir hisle koştukları bir ayakkabıya kavuştular ve daha önce hiç çalışmamış kaslarını harekete geçirmeye başladılar.
“Kenyalıların en önemli özelliklerinden birisi, yorgunluğa olan dayanıklılıkları!”
Yapılan bir araştırmaya göre, koşarken kaslarda oluşan laktik asidin Afrikalı koşucularda çok az oranda bulunması. Bu da Avrupalı bir koşucuya oranla %10 daha az oksijen tükettiği anlamına geliyor ki uzun mesafelerde bu büyük bir avantaj.
Bir diğer araştırma sonucu ise, Afrikalıların bacaklarının, diğer Avrupalı beyazların bacaklarına oranla 400 gr. daha hafif olması. Bu da her kilometrede %8’lik ciddi bir enerji tasarrufu sağlıyor!
Gelin, koşudaki başarılarıyla ülkece yüzümüzü güldürmeyi başarmış Afrika kökenli devşirme Türk sporcularımızdan birkaçına yakından bakalım!
Mert Girmalegesse
Afrikalı çocukların en büyük hayali, iyi bir koşucu olup, yaşadıkları sefaletten kurtulmak. Elbette hepsi başarılı olamıyor ama içlerinden sıyrılanları bambaşka bir hayat beklediği kesin! Etiyopya kökenli Mert Girmalegesse de onlardan biri.
Tarık Langat Akdağ
Özbe öz Kenyalı olan Akdağ, 2011’de Türk vatandaşlığına geçmiş ve 2012’de katıldığı bir organizasyonda engelli koşu dalında gümüş madalyayı ülkemize getirmeyi başarmıştı.
Polat Kemboi Arıkan
Kenya asıllı, uzun mesafe koşucumuz Polat, 3000 metre, 5000 metre ve 10000 metre koşularında ülkemizi başarıyla temsil ediyor. 5000 metre salon yarışlarında Türkiye rekorunun eline bulundurmaya devam ediyor.
Elvan Abeylegesse
Gerçek ismiyle Hewan Abeye, Türkiye’ye birçok başarıyı getiren ilk Afrika kökenli sporcularımızdan. Ancak kısa bir süre önce adı dopingle anıldı ve yapılan testler sonucunda 2 olimpiyat madalyası ve Dünya Şampiyonası ikinciliği elinden alındı.