Beslenme ile ilgili tüm konularda sağlıklı beslenmenin yararlarından bahsedilir. Çünkü sağlıklı beslenmek herkes için önemlidir ve fizikselin yanı sıra psikolojik olarak da pek çok faydası vardır. İhtiyacınız olan besinleri almak ve sizin için faydalı olmayan gıdaları sınırlamak sağlıklı beslenmek için ilk kurallardandır. Bununla birlikte kaloriye ek olarak vitamin, mineral ve diğer değerli besin maddelerini uygun miktarlarda almak da önemlidir. Tüm bunlara uyulduğu takdirde ise bağışıklık sisteminiz güçlendiği için hastalık riski azalır, şeker alımının sınırlanmasıyla diş sağlığı iyileşebilir, vücudunuzun ihtiyaçlarını düzenli karşıladığınız için daha sağlıklı yaşlanabilirsiniz. Psikolojik etkilerine ek olarak beslenmede su alımı artacağı ve cilt kirliliğine neden olan yiyeceklerden kaçınılacağı için cildiniz güzelleşebilir. Tabii ki daha iyi bir gece uykusu ve daha fazla enerji de iyi beslenmeyle elde edilebilecek faydalar arasındadır.(1) Bu ek enerjiyle basketbol gibi günlük ve keyif verici sporlara yönelebilir, daha iyi hissetmek için kendinize basketbol malzemeleri alarak modunuzu yükseltebilirsiniz.
Fiziksel faydaların yanı sıra sağlıklı beslenerek daha iyi bir ruh haline ve zihne de sahip olabilirsiniz. Çünkü yiyecekler vücudunuzda üretilen hormonların belirlenmesinde kısmen etkilidir.(2) Bu nedenle dopamin ve serotonin gibi hormonların üretimini artıran sağlıklı yiyeceklere yönelebilirsiniz.
Sağlıklı Beslenmek Ruh Halinizi Değiştirir mi?
Daha sağlıklı beslenmek ve vücudunuza iyi bakmak sizi daha özgüvenli hissettirebilir. Çünkü vücudunuz sağlıklıysa daha enerjik ve daha kuvvetli hissedersiniz. Bu nedenle yedikleriniz dolaylı yoldan psikolojinizi etkileyebilir. Bu konu hakkında yapılan araştırmaların ortak noktasına göre, “ne yerseniz öyle hissedersiniz”. Örneğin çikolata, beyninizde size aşık olduğunuzda hissettiğiniz duygunun aynısını veren endorfin hormonunun üretilmesini sağlar. Ancak, çikolata gerçek bir bağımlılık da olabilir.(5)
Kendini kötü hissettiğinde yemek yiyen birçok insan genellikle abur cubur olarak tabir edilen sağlıksız ve anlık mutluluk veren yiyeceklere yönelirler. Bu grup duygusal yiyiciler olarak tanımlanır. Kendinizi kötü hissettiğinizde genellikle yağlı bir cips, kurabiye veya dondurma gibi şeyler yerseniz daha iyi hissetme ihtimaliniz artar. (3) Bu ve bunun gibi durumlar çoğu zaman psikoloji ile alakalıdır.
Yemek yeme dürtüsü her zaman acıktığınızda gelişmeyebilir. Can sıkıntısı, üzüntü veya tam tersi mutluluk çoğu kişide yemek yeme isteği uyandırır. Bu anlarda yemek yemek olumsuz duygularla başa çıkmak ya da mutlu anları uzatmak için ideal bir yöntem gibi görünür. Ancak yemek bittiğinde daha çok pişmanlık duygusu ortaya çıkabilir. Bunun altında yatan nedenlerin biri kilo alma korkusudur. Bu da özgüveninizi kaybetmenize sebep olabilir. (4) Ancak meyve, kuruyemiş, avokado, balık gibi bol miktarda protein ve amino asit içeren zaman sağlıklı yiyecekler tüketmek genel sağlık durumunuzu ve psikolojinizi olum yönde etkileyebileceğinden kötü atıştırmalıklara ihtiyacınız olmayabilir.
Sağlıklı Beslenmenin Psikolojimize Etkisi Nedir?
Vücudunuza iyi bakmak ve sağlıklı beslenmek daha rahat bir hayat sürmenize yardımcı olur. Bu nedenle sağlıklı beslenmenin etkileri küresel çapta her zaman tartışılan konulardan biridir. Genel söylemler ise paketli hazır ve işlenmiş gıdalardan uzak durmanız şeklindedir. Bununla birlikte beslenme şeklinizin ve yediklerinizin ruh haliniz üzerinde ne kadar etkisi olduğunu tam olarak araştırmak zordur. Yiyecekler sayısız malzemeden oluşur ve yedikleriniz her gün değişebilir. Her bileşenin beyin üzerindeki etkisini ayrı ayrı ölçmek mümkün değildir. Besinlerin bir kombinasyonu da etkilerin değişiminde rol oynayabilir (birinin etkisi diğerinin etkisini etkileyebilir). Tüm bunlar nedeniyle beslenmenin psikoloji üzerindeki etkisi pek çok araştırmaya konu olduğundan elde edilen bazı veriler mevcuttur. (6)
Araştırmalar, kızartma türevi yağlı yiyecekler ve özellikle şekerin depresif ruh hali ile birlikte genel psikolojiyi olumsuz etkilediği yönündedir.(6) Küçük atıştırmalıklardan tamamen vazgeçmek kolay değildir, ancak bu yiyecekleri azaltarak veya yerine daha çok sağlıklı yiyecek ekleyerek etkileri azaltılabilir. Beslenme programınıza eklemek isteyebileceğiniz sağlıklı besinlere verilebilecek örnekler ise şöyledir:
- Balık, B-12 vitamini ve omega 3 yağları için kabuklu deniz ürünleri,
- Folat ve magnezyum için yapraklı sebzeler ve mercimek,
- Omega 3 yağları ve E vitamini için fındık ve yemişler,
- Likopen ve diğer karotenoidler ve enfeksiyon riskini azaltan yağda çözünen antioksidanlar için domatesler ve tatlı patatesler,
- Daha fazla meyve.
Bunların hepsi besin açısından zengin ürünlerdir. Beslenmenizi bu tür yiyecekler çerçevesinde planlarsanız, ruh halinizdeki dalgalanmaların hafifleyeceğini, kan şekerinizin gün boyu aniden yükselip düşmeyeceğini ve düşüncelerinizin daha net hale gelebileceğini görebilirsiniz.(7)
Siz de daha iyi bir zihin sağlığı için beslenme planınızı değiştirebilir ve sağlıklı yiyecek alımını artırabilirsiniz. Bununla birlikte egzersiz yaparak vücut sağlığınızı, antrenman esnasında konforunuzu ise barcin.com ‘da bulabileceğiniz koşu ayakkabısı , yürüyüş taytları gibi ürünlerle destekleyebilirsiniz.
Kaynaklar
1- https://jongerenhulpgids.nl/voordelen-gezond-eten-11-bewezen-voordelen-van-gezond-eten/
2- https://www.mariongluckclinic.com/blog/how-does-food-affect-your-hormones.html
3- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16545403/
4- https://my.clevelandclinic.org/health/articles/10681-the-psychology-of-eating
5- https://acadofchoc.com/why-endorphins-is-linked-to-chocolates/
6- http://dx.doi.org/10.1080/09637486.2019.1570085
7-https://www.psychologievandaag.nl/zelf-doen/hersenvriendelijk-eten-is-belangrijk-en-niet-moeilijk/