Acı, damak tadınızın ayırt edebildiği beş temel tattan biridir. Diğerleri ise tatlı, ekşi, tuzlu ve umamidir. Umamiyi merak ediyorsanız soya sosu ve diğer Japon yemeklerinde yaygın olarak bulunan hafif tuzlu bir tattır. Acı da diğer tatlar gibi farklı şekillerde tanımlanabilir. Örneğin acı yemek denilince akla ilk olarak pul biber, isot gibi biber temelli acılar gelir; ancak greyfurt, avokado, karahindiba gibi yiyeceklerde de baskın bulunan tat da bir acı örneğidir. Fakat acı yemek söz konusu olduğunda tartışılan acı, kesinlikle biberdir. Bununla birlikte Türkiye genelinde acı yemek oldukça yaygın olsa da dünyanın pek çok yerinde (doğu ülkeleri dışında) o kadar da popüler değildir. Fakat birçok insanın kaçındığı acı yemek, sağlık açısından çeşitli faydalara sahiptir. Acı yemek zayıflatır mı? Metabolizmayı hızlandırır mı? Ya da kalp sağlığına iyi gelir mi? Acı hakkında en çok merak edilen tüm detaylara gelin birlikte bakalım.
Acı Yemenin Sağlığımıza Etkisi
Acı gıdaların vücudunuzdaki etkisi tatlı yiyeceklerin etkisinin neredeyse tam tersidir. Acı maddeler vücudunuzdaki insülin seviyesini düzenleyerek kan şekerinizi nispeten daha düşük tutabilir. Bu şekilde enerji düşüşlerini daha az yaşarsınız ve abur cubur yeme eğilimi de azalır. Ancak acının faydaları bu kadarla sınırlı değildir. Çünkü C, E, A ve K vitaminleri açısından oldukça zengin olan acı biber ayrıca demir, bakır, magnezyum ve potasyum gibi pek çok minerali de bünyesinde barındırır. Özellikle tüketilen ve nerdeyse her yemeğe dahil edilebilen acı biberin faydaları ise şöyle sıralanabilir:
- Sindirime yardımcı olur: Acı biberlerde yer alan kapsaisin, ağzınızdaki tat tomurcuklarındaki acı reseptörleri uyarır. Bu bir refleks tepkisine neden olur ve daha fazla tükürük üretmekle kalmaz, aynı zamanda karaciğeri, safrayı ve pankreası harekete geçirerek sindirime katkı sağlar.(1)
- Bağışıklık sistemini destekler: Acı maddeler sindirim sularını ve bağırsak fonksiyonunu harekete geçirdiğinden optimal bir bağırsak florası oluşur. Bu da bağışıklık sistemini destekler. (1)
- Tansiyonun düşmesine yardımcı olur: Acı biber kan akışını hızlanmasını sağlayan kapsaisin ve kan damarlarınızı güçlendirmeye yarayan A ve C vitaminlerini içerir. Bu kombinasyon, sağlıklı kalp ve kan damarlarıyla birlikte sabit kan basıncını destekler. Ayrıca kötü kolesterole karşı iyi bir destektir. (2)
- Bakterilerle savaşır: Acı yiyeceklerin daha geç bozulmasının sebebi bakterilerle savaşmasıdır. Bu nedenle bağırsaklardaki kötü bakterilerin oluşmasını da önleyebilir. Böylece acı biberin faydaları pek çok farklı şekilde değerlendirilebilir. (1)
En Faydalı Acı Çeşitleri
Acı yemenin faydaları arasında en çok merak edilen konu, özellikle acı biberlerin kilo vermeye yardımcı olup olmadığıdır. Ancak bazı biberlerin metabolizmayı hızlandırdığı düşünüldüğü için kilo vermeye yardımcı olabilir. Ayrıca tatlı yeme ihtiyacını baskıladığı için bu yönden de kilo alımını sınırlandırabilir. Bununla birlikte planlı bir diyet ve egzersiz ile desteklediğinizde yağ yakımını destekleyebilirsiniz. Fakat her biberin içerdiği vitamin, mineral ve karbonhidrat, yağ, protein gibi besin miktarları farklıdır. Bu nedenle her bir acı biber aynı faydalara sahip olsa da biri diğerinden daha çok yardımcı olabilir. Örneğin, 1 jalapeno biberi 4 kaloridir, 34,7 mg potasyum, 16,6 mg C vitamini, 0,1 mg B6 vitamini içerir. Chili biberi ise 18 kaloridir, 64,7 mg C vitamini, 0,5 mg demir, 0,2 mg B6 vitamini ve 10, 4 mg magnesyum içerir. Bu nedenle acı biberler farklıdır, ancak biberin faydalı olmasını sağlayan ve sindirimi destekleyen kapsaisin maddesi her acı biberde mevcuttur.
Pul Biberin En Çok Yakıştığı Yiyecekler
Pul biber acı kırmızı biberin güneşte kurutulduktan sonra öğütülmüş halidir. Bu nedenle lezzetini koruyarak muhafaza edilen biberleri besin değerlerini de büyük ölçüde korur. Pul biber formu sayesinde hemen her yemeğe yakışır. Dolma yemeklerinden salatalara, böreklerden et yemeklerine yahnilerden çorbalara kadar tüm yemeklerde rahatlıkla kullanılır ve yoğun bir tat verir. Sıcak yemeklerde daha acı hissedildiği için zeytinyağlı dolmalarda tercih edebilir, acı seviyorsanız yağda yakarak çorbalarınızı süsleyebilirsiniz. Ayrıca acı biberi tüketmek ve daha az acı hissetmek isterseniz yoğurtla birlikte tüketebilirsiniz. Çünkü kapsaisin suda değil yağda çözünür, bu nedenle acı yedikten sonra su içmek faydasızdır. Yoğurdun içindeki yağ oranı kapsaisini çözmek için idealdir ve ağzınızdaki acıyı dindirebilir.
Pul biber tüketmenin bir diğer yolu ise çikolatadır. Biberli bitter çikolata hem lezzetli ve kalorisi düşük hem de sağlıklı bir atıştırmalık olarak değerlendirilebilir. Özellikle erkek ya da kadın fitness egzersizlerinden önce/sonra tüketilebilir ve metabolizma desteklenebilir. Siz de acı pul biberin faydalarını deneyimlemek isterseniz öğünlerinize bir miktar acı dahil edebilir, kilo vermek ya da bağışıklığınızı güçlendirmek için egzersizlerle birlikte iyi bir beslenme listesi oluşturabilirsiniz. Konforlu egzersiz için ise Barçın.com avantajlarından yararlanabilir, suluk, spor ayakkabı, sweatshirt ya da tayt modellerine göz atabilirsiniz.
Kaynaklar
1- https://www.livestrong.com/article/483294-effects-of-capsaicin-on-digestion/