Diz bağları, üst ile alt bacağınız arasında bulunur. Bükme, uzatma ve döndürme sırasında dizinizin sabit kalmasını sağlarlar. İki tip diz bağı vardır. İlki dizinizin içinde ve dışında olmak üzere yanlardaki bağlardır ve alt bacağınızın çok fazla içeri veya dışarı hareket etmesini önler. İkincisi bağlar ise dizin ortasındadır, ön çapraz bağlar olarak bilinir. Alt bacağınızın kolayca ileri, geri, içe veya dışa doğru hareket etmemesini sağlarlar. Dizin ön çapraz bağı spor veya kaza sırasında yırtılabilir. Bu genellikle diz büküldüğünde veya döndüğünde ortaya çıkan bir kırılma hissi olarak yaşanır. Ancak kırılma söz konusu değildir.
Çapraz Bağ Kopması Nedir?
Ön çapraz bağ dizin ön-arka stabilitesini sağlar. Diğer birçok yapıyla birlikte ön çapraz bağ da alt bacağın üst bacağa göre çok fazla dönmemesini sağlar. Bununla birlikte ön çapraz bağlar arka çapraz bağ kadar güçlü olmasına rağmen çok daha sık yaralanarak tam bağ kopması veya sadece birkaç lifin koptuğu kısmi ön çapraz bağ kopması şeklinde meydana gelir. Temas sporlarında çapraz bağ yırtıkları sık görülür. Yüksek riskli sporlar arasında judo, futbol ve kayak yer alır. Genellikle diz içe doğru bükülür ve üst vücut aynı anda geriye doğru eğilir. Yırtılma genellikle bandın uyluğa bağlandığı yerde meydana gelir. Çapraz bağın sürekli aşırı yüklenmesine neden olan şekil bozukluğu da çapraz bağ yırtılmasına neden olabilir. Bu nedenle daha sonra küçük bir yükle bile yırtılabilir.
Genellikle çapraz bağ kopması, spor sırasında yanlış bir hareketten kaynaklanır. Örneğin dizde hızlı bir bükülme hareketi nedeniyle olabilir. Alt bacak aynı anda dışarı doğru döner veya çok sert bir şekilde ileri doğru itilir. Ters hareket esnasında diz bağı yırtıldığında bir şeyin koptuğunu hissedebilirsiniz. Diz ağrınız var ve diziniz genellikle şiş ve mor ise çapraz bağlarınızdan şüphelenebilirsiniz.
Çapraz Bağ Kopması Belirtileri Nelerdir?
Yaralanma, bükülmüş diz ve üst bacağın içe doğru döndüğü (iç rotasyon) ve bacağın X pozisyonunda olduğu, dışa doğru (dış rotasyon) bloke edilmiş bir durum ön çapraz bağ yırtılması ile sonuçlanır. Genellikle futbol, hokey, tenis, basketbol, voleybol, kayak gibi önemli sporlarda meydana gelirken bazen temas olmadan da gerçekleşebilir. Bu nedenle bağlarınızın yırtılıp yırtılmadığını anlamayabilirsiniz. Çapraz bağ kopması belirtileri ise şöyle sıralanabilir:
- Yaralanma sırasında dizde şiddetli ağrı hissedilir.
- Genellikle bir kopma sesi duyulur.
- 10-20 dakika içinde kanama nedeniyle dizde şişlik oluşur.
- Bazen şişlik değil, diz kapsülünde yırtık olur. Bu genellikle daha ciddi bir yaralanmanın göstergesidir.
- Sakatlıktan hemen sonra oynamaya devam etmek mümkün değildir.
- Diz maviye dönebilir. Bunun nedeni dizdeki kanamadır.
- Dizinizin üzerine basmanız güçleşir, bacağınız aşağıya doğru çekiliyormuş hissi mevcuttur. Bu da bağların artık bacağınızı sabit bir şekilde tutmamasından kaynaklanır.
- Arka çapraz bağ kopması belirtileri arasında ise dizin güçlükle düzeltilmesi “kilitlenme” görülebilir.
Çapraz Bağ Kopması Nasıl Tedavi Edilir?
Öncelikle ön çapraz bağ yırtığı tanısını koymak için öykü ve fizik muayene özellikle önemlidir. Fizik muayene ile diz stabilitesini test eden bir takım testler yapılarak ön çapraz bağ yırtığı tanısı konulabilir. Dizdeki olası diğer yaralanmaları değerlendirmek için başka testler de yapılır. Çünkü bağların yırtılmasına menisküs ve kıkırdak yaralanmaları da eşlik edebilir.
Çapraz bağ kopması hem ameliyatlı hem de ameliyatsız olarak iki şekilde tedavi edilebilir. Çapraz bağınızın yırtılmasına neden olduysanız, genellikle önce bir fizyoterapiste yönlendirilirsiniz. Terapist, dizinizin stabilitesini artırmak için çeşitli egzersizlerle uyluklarınızdaki kasları çalıştırır. Yeterli sonuç alınmadığında ise ortopedist çapraz bağınızı onarmak için bir ameliyat yapabilir, buna çapraz bağ rekonstrüksiyonu denir. Ameliyat genellikle genç ve aktif spor yapan, spor esnasında sorun yaşayan kişilere uygulanır. Çapraz bağ kopması ameliyatsız tedavi ise yoğun spor yapmayan, günlük şikayeti olmayan hastalara uygulanır.
Çapraz bağ kopması genellikle ciddi bir sorundur ancak bir hafta içerisinde ağrılar dinebilir. Bununla birlikte tedaviden daha önemlisi bu tür durumları önlemektir. Tabii ki futbol karşılaşması ya da herhangi bir sporda kazalar olabilir, ancak dizlik gibi futbol aksesuarları, iyi bir tutuş sağlayan ayakkabı ve rahat giysiler yaralanmalarınızı önleyebilir. Bu nedenle futbol ayakkabısı modelini iyi seçmeniz de oldukça önemlidir. Siz de daha konforlu ve rahat antrenman yapmak, kendinizi yaralanmalara karşı korumak istiyorsanız Barcin.com ayrıcalıklarından yararlanarak futbol giyim ve ekipmanlarını satın alabilirsiniz.
