Çinko dışarıdan takviye edilmesi gereken bir mineraldir. Vücudun üretmediği söz konusu minerali beslenme yoluyla almak oldukça önemlidir. Yeteri kadar çinko alınamayan durumlarda vücutta ve ciltte çinko eksikliği sorunları baş gösterebilir. Çinko eksikliği her yaşta meydana gelebilen bir durumdur. Peki, çinko eksikliği belirtileri nelerdir ve çinko ihtiyacı nasıl karşılanmalıdır? İçerikte çinko eksikliğine dair merak edilen tüm detayları bulabilirsiniz.
Çinko Eksikliği Vücutta Ne Gibi Belirtiler Verir?
Çinko hücre üretiminden bağışıklık sistemi ve üreme faaliyetlerinin düzenlenmesine kadar pek çok görevden sorumludur. Vücutta çinko mineralinin az olduğu durumlarda hücre üretiminde çeşitli aksamalar meydana gelir. Çinko eksikliğinin en önemli belirtileri şu şekildedir:
- Saç dökülmesi
- Nedensiz kilo kayıpları
- İshal
- İştahta azalma
- Ciltte iyileşmeyen yaralar
- Tat ve koku duyusunda azalma
- Cinsel isteksizlik
- Sararmış ten rengi
- Bağışıklık sisteminin yeteri kadar çalışmaması sonucu enfeksiyonel hastalıklara yakalanma
- Çocuk ve bebeklerde gelişim geriliği
- Ruhsal değişimler
- Testosteronda azalma
- Konsantrasyon eksikliği
Magnezyum ve çinko eksikliği belirtileri durumunda yukarıdaki semptomlara ek olarak mide bulantısı, kusma, yorgunluk, kas spazmları ve kabızlık gibi belirtiler görülebilir. Çoğu durumda B12 ve çinko eksikliği ya da demir ve çinko eksikliği bir arada meydana gelebilir. Bu tür vakalarda yorgunluk, kilo kaybı, kalp çarpıntısı ve nefes darlığı mevcut belirtilere eşlik edebilir. D vitamini ve çinko eksikliği olması halinde ise vücut ağrıları, yorgunluk ve kuvvet kaybı gibi sorunlar oluşabilir.
Çinko Eksikliği Nasıl Fark Edilir?
Vücutta çinko mineralinin az olduğu durumlarda görülen belirtiler yalnızca çinko eksikliğine bağlı olmayabilir. Çinko yetersizliğine dair kesin bir tanı için çeşitli testler ve fiziksel muayene yaptırmak gerekir. Serum ve plazma çinko oranları incelendiği zaman vücuttaki çinko seviyesi hakkında fikir edinmek mümkün olur. Bunun yanı sıra uzmanlar tarafından kan ve saç örnekleri alınarak da laboratuvar ortamında değerlendirmeler gerçekleştirilir, eksiklik olup olmadığı anlaşılabilir.
Çinko Alınmazsa Ne Olur?
Vücudun ihtiyacını karşılayacak oranda çinko minerali olmaması halinde büyüme ve gelişmede gerilik gibi önemli sorunlarla karşılaşılabilir. Bebek ve çocuklarda meydana gelen yavaş büyümeye bağışıklık sistemi sorunları eklenebilir. Cinsel olgunlaşmada gecikmeler ve saç dökülmeleri de çinko yetersizliği ile yakından bağlantılıdır.
Çinko Eksikliği Hangi Hastalık?
Yeteri kadar çinko alınmaması veya çinko eksikliğinin tedavisinin gerçekleştirilmemesi halinde vücutta bazı hastalıklar oluşabilir. Başlıca hastalıklar aşağıdaki gibidir:
- Enfeksiyon hastalıkları
- Diyabet
- Kısırlık
- Anemi
- Cilt kanseri
- Obezite
- Bağırsak kanseri
- Yumurtalık kanseri
- Felç
- Kalp krizi
- Gece körlüğü
Günlük Çinko İhtiyacı Nasıl Karşılanır?
Kadınlarda alınması gereken günlük çinko miktarı 8 mg iken bu rakam erkeklerde 11 mg’dır. Günlük çinko ihtiyacını karşılamak için beslenme düzeninde değişiklikler yapmak ve çinko yönünden zengin gıdalar tüketmek önemlidir. Günlük öğünlerinize kırmızı et, kümes hayvanları, deniz ürünleri, süt, yoğurt, peynir ürünleri, yumurta, kinoa, yulaf gibi besinler ekleyebilirsiniz. Bunun yanında barbunya, mercimek gibi baklagiller ve kuru yemişler de çinko almak için ideal besin grupları arasındadır.
Kanda Çinko Değeri Kaç Olmalı?
Kanda olması gereken çinko değerleri laboratuvar ortamına göre değişse de genel ortalama değerler baz alınabilir. Yetişkin bireylerde ortalama çinko değeri 70-150 mg/dL, 1-15 yaş arası çocuklarda ise 60-135 mg/dL şeklinde olabilir. Çinko değerini tespit etmek için evde çinko testi yaptırmak mümkündür. Bunun için sağlık ekiplerini eve çağırmak gerekir. Evde bakım hizmetleri kapsamında sağlık ekipleri kan, idrar test örnekleri ile çinko oranını ölçebilir.
Siz de çinko eksikliği belirtileri yaşıyorsanız uzman bir doktordan yardım alarak gerekli tedavileri gerçekleştirebilirsiniz. Sağlıklı ve formda bir yaşam için düzenli antrenman yapabilirsiniz. Egzersizlerde kullanacağınız spor giyim ürünleri ve ayakkabı modelleri için Barcin.com’u inceleyebilirsiniz.
Kaynaklar:
- “Çinko Eksikliği Nedir? Belirtileri & Nasıl Giderilir?” Medicana, 22 March 2021, https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/12847/cinko-eksikligi#cinko-eksikliginin-belirtileri-nelerdir. Accessed 6 January 2024.
- “Sağlık Rehberi Çinko Eksikliği Nedir? Çinko Eksikliğinin 13 Belirtisi.” Memorial, 5 June 2023, https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/cinko-eksikligi-nedir-belirtileri. Accessed 6 January 2024.