Sebze, et, bitki ve pek çok baklagil sayesinde hem sağlıklı hem de lezzetli yemekler yapmak mümkündür. Ancak bu yiyecekleri genellikle damak zevkine daha uygun hale getirmek için çeşitli baharatlar, yağlar ve soslardan yardım alınır. En sık tercih edilenler ise baharat çeşitleridir. Baharatlar bir ülkenin yemek kültürünü de belirleyen vazgeçilmez lezzetlerdir. Çünkü otlar ve baharatlar bir yemeğe lezzet katmakla kalmaz, aynı zamanda çok sağlıklıdır. Sindirim ve metabolizma gibi birçok önemli vücut sürecini desteklerler. Bununla birlikte baharatlar acı, tatlı, umami, ekşi gibi tat reseptörlerini uyarır ve farklı lezzetler elde etmenize yardımcı olur. Gelin yiyeceklerin lezzetlerini katlayan ve gelenekselden moderne tüm tarifleri uygulamanıza yardımcı olan bu baharatlara birlikte göz atalım.
Baharatların Sağlığımıza Etkileri
Bitki karışımından oluşan köri, kekik, pul biber, kimyon, nane, biberiye ve çok daha fazlası yüksek konsantrasyonlarda aromatik maddeler içerir ve bu nedenle yiyeceğe lezzetli bir tat verir. Ancak sadece bu kadar değildir. Çünkü bitkiler ve baharat çeşitleri aynı zamanda vücudunuzdaki enzimler için yapı taşları görevi gören vitaminler, mineraller ve biyoaktif maddelerle doludur. Baharatların en büyük gücü, yüksek konsantrasyonda antioksidanlarda olabilir. Otlar, 100 gramda meyve ve sebzelerden daha fazla antioksidan içerir.
Antioksidanlar, vücudunuzu sözde serbest radikallere karşı koruyan besinlerdir. Serbest radikaller, kozmetik veya rafine gıdalardaki kimyasallar gibi dış etkiler nedeniyle aldığınız agresif maddelerdir. Serbest radikaller, sizi hasta edebilecek hücrelere ve dokulara zarar verebilir. Baharatlarda yer alan antioksidanlar bu serbest radikalleri temizlemeye yardımcı olur ve böylece hücrelerinize ve dokularınıza zarar vermelerini önlemek için çalışır. Bu anlamda baharatlar hastalıkların önlenmesinde önemli bir rol oynayabilir.
Ana antioksidanlar beta-karoten, A, C ve E vitaminleri, selenyum, çinko, manganez ve bakırdır. Enzimler metabolizmada merkezi bir rol oynar. Yiyecekleri parçalamak ve vücuttaki besinleri emmek için enzimlere ihtiyaç vardır. Otlar ve baharatlar buna yardımcı olur. Örneğin maydanoz, demir emilimi için gerekli olan C vitaminini, fesleğen ise bağırsaklarda mukus üretimi için gerekli olan A vitaminini içerir. Tüm bu vitaminleri alırken vücudunuzu egzersizlerle destekleyebilir ve spor destek ürünleri ile antrenmanlar yapabilirsiniz.
En Çok Kullanılan Baharatlar Nelerdir?
Hiçbir katkı maddesi içermeyen bir tabak et, sebze ve patates birçok kişi için tatsız gelebilir. Ancak, çoğu gıda üreticisinin kullandığı şeker, tuz ve katkı maddelerini eklemeden de bir yemeği oldukça lezzetli hale getirebilirsiniz. İşte en sık kullanılan ve popüler lezzetlerde kullanılan baharatlar:
- Tuz: Tuz, iyot alımı için gerekli bir baharattır ve herhangi bir yemeğin lezzetini ön plana çıkarabilir. Bu nedenle tatlılarda bile bir tutam kullanılması tavsiye edilir.
- Kekik: Kuru ya da taze kekik oldukça baskın bir aromaya sahiptir. Izgaralarda, kızartmalarda ve salatalarda sıklıkla tercih edilir. Kekik faydaları ise içerdiği timol maddesinden kaynaklanır.
- Köri: Hindistan’a özel bir baharat karışımı olan köri, ölçüleri ve baharatlar değişiklik gösterse de genellikle karanfil, kakule, kimyon, kişniş, zerdeçal, karabiber, zencefil, anason, tarçın baharatlarından oluşur. Köri sos ise sıvı halidir ve krema kullanılarak yapılır. Köri soslu tavuklu makarna ise en ünlü köri yemeğidir.
- Pul Biber: Acı ya da tatlı olarak sunulan pul biber, hemen her tür yemeğe eklenebilir. Yağda ısıtılarak çorbalara, istenilen miktarda fırın ve güveç yemeklerine, salatalara konulabilir. Metabolizmanın hızlı çalışmasına yardımcı olan pul biber, egzersiz yaparken beslenmeye dahil edilebilir.
- Zerdeçal: Toz zerdeçal hem yenerek tüketilen hem de maske olarak kullanılan baharatlardan biridir. Farklı kullanım şekilleri sebebiyle “Zerdeçal nasıl kullanılır?”, “Zerdeçal ne işe yarar?” en sık karşılaşılan sorulardır. Zerdeçal maskesi, genellikle bal ile sürülebilir hale getirilerek kullanılır. Zerdeçal faydalarından ise sadece yiyerek değil cilde uygulayarak da yararlanmak mümkün.
- Kimyon: Kimyon genellikle baklagiller ve et yemeklerinde tercih edilir. Çünkü kimyon faydaları genellikle sindirimle ilgilidir.
- Kajun Baharatı: Tuz, karabiber, beyaz biber, acı biber, kırmızı biber tozu, sarımsak tozu, soğan tozu, kekik, kereviz, fesleğen ve kekikten oluşan kajun baharatı ise en çok patates kızartmasında kullanılır.
Baharatların En Çok Yakıştığı Yiyecekler
Her baharatın yakıştığı ve daha çok tercih edildiği yemekler vardır. Örneğin, köri baharatı en çok tavuk, makarna ve soslu et yemeklerinde kullanılır. Hint mutfağından çıkan bu eşsiz baharat, Türk mutfağına da oldukça uygundur. Köri soslu tavuk, köri soslu makarna ya da bu ikisinin karışımı hemen her restoranda karşınıza çıkabilecek yemekler arasındadır. Lezzetli sosu ile makarnaya karıştırılır ve kızarmış tavuk parçaları ile eşsiz bir lezzet haline gelir. Krema ise bu yemeğin vazgeçilmezlerinden biridir. Bu nedenle daha çok kremalı köri soslu tavuk olarak tercih edilir. Kremalı köri soslu makarnaya diğer bir alternatif ise kekikli kremalı tavuklu makarnadır.
Baharatlar genellikle ızgara, çorba, tencere ve güveç yemeklerinde kullanılır ve yemeğe en son atılır. Ancak zerdeçal tozu pilav ve çorbalara renk ve hoş bir aroma vermesi için çok daha önce de atılabilir. Kuru ve taze nane de en sık kullanılan baharatlardan biridir. Bu baharat ise meze, salata ve çorbalara eklenir. Siz de baharatların gücünden yararlanarak lezzetli ve sağlıklı yemekler yapabilir, daha sağlıklı bir yaşama adım atabilirsiniz. Sağlıklı yaşamınızı desteklemek için ise Barcin.com üzerinden her tür spor ekipmanına ulaşabilir, suluk, spor ayakkabı gibi öne çıkan ürünlere göz atabilirsiniz.