Güç, çeviklik denildiği zaman akla gelen sporlar arasında yer alan karate uzak doğu dövüş tekniklerinden biridir. Disiplin kazandırması sayesinde özellikle genç ve çocuklar arasında yaygın olduğu gibi dövüş sanatına meraklı bireyler için de vazgeçilmez bir spor dalıdır. Peki “Karate ne zaman ortaya çıktı?” “Karate nasıl oynanır?” gibi konuları merak ediyorsanız tüm detayları yazının devamında bulabilirsiniz.
Karate Nedir?
Karate, uzuvların doğal saldırı ve savunma silahları olarak kullanıldığı bir Uzak Doğu savaş sanatıdır. Ayrıca karate kelimesi, silahsız-boş el anlamına gelir. Bu da felsefesinin temelini oluşturur. Kısaca silahsız dövüşü ifade eder.
Karate, MÖ 2200 civarında Çin boksundan esinlenildiğinden Çin’de ortaya çıkmıştır. Okinawa ile Çin arasındaki askeri eylemler, ticari ilişkiler yoluyla boks teknikleri, yerel savaş teknikleriyle (Tode) karıştırılmıştır. Bugün bildiğimiz karate ise bu iki tekniğin karışımından oluşur.
1875 yılına kadar gizli olarak uygulansa karatenin Japonya’ya tanıtılması ve orada geliştirilmesi 1922 yılına kadar sürmüştür. Dolayısıyla karate dünyaya Japonya’dan yayılmıştır. Karate, saldırının değil savunmanın vurgulandığı bir ‘Dövüş Sanatı’dır. Karate yapan kişi ise “Karateka” olarak adlandırılır. Karate’nin felsefesi kavgadan kaçınmaktır. Çünkü karate’yi spor dalının dışında sadece kendinizin veya başkalarının hayatı tehlikedeyse kullanabilirsiniz.
Karate Diğer Adı Nedir?
Karate aslında Karate-Do olarak tanımlanır ve Karate kelimesine yol anlamına gelen Do eki eklenmiştir. Dolayısıyla daha çok kendini geliştirmeye, eğitmeye odaklanır. Disiplin kazanmanın en iyi yollarından biri karate öğrenmektir. Spor olarak da olimpiyatlarda oynanır.
Karate Nasıl Bir Spor Dalıdır?
Karate dünya çapında yayılmış ve iyi organize edilmiş bir spor haline gelmiştir. Dünya Karate Federasyonu (WKF) resmi küresel karate organizasyonudur ve artık Uluslararası Olimpiyat Komisyonu tarafından tanınmaktadır. 160 ülkede 50 milyondan fazla karateci WKF üyesidir. Kendini savunma felsefesinin yanı sıra spor dalı olarak bilinen karate, “kime” (ki-iç enerji ve me-odaklanma) odaklanır.
Maksimum kime elde etmek için vücut mümkün olduğunca verimli kullanılmalıdır. Bu da, uzun ve yoğun bir eğitim gerektirir. Karate antrenmanı, tüm temel fiziksel özellikleri geliştirir. Örneğin, yüksek derecede direnç, kuvvet ve koordinasyon, aynı zamanda çeviklik, hız, güç, dayanıklılık ve esneklik kazanmanızı sağlar. Fiziksel gelişim ise çok dengelidir. Aşırı yüklenmiş veya az gelişmiş kas grupları değil, tam bir vücut oluşumu elde etmenize yardımcı olur.
İstenilen amaca ulaşmak için karate tekniklerinin çok hassas bir şekilde uygulanması gerekir. Koordinasyon ve denge burada çok önemlidir. Son olarak, maksimum kontrol veya disiplin elde edilmelidir. Çünkü hem fiziksel gelişim hem de rekabet sporudur. Rakip sürekli hareket eder, dolayısıyla hızlı bir şekilde yön değiştirebilmeyi veya teknikleri uygulayabilmeniz önemlidir.
Karate kuralları da Karate do felsefesinden yola çıkılarak belirlendiği için 5 kuralı (dojo kun) geçerlidir. Ancak olimpiyatlarda karate stiline göre farklı kurallar uygulanır. Dojo kun’un temeli ise adil dövüştür.
Karate-Do Sporunun Alt Dalları Nedir?
Karate sporu içinde birkaç kurucu olduğundan her kurucunun karate pratiği konusunda farklı bir geçmişi ve kendi vizyonu vardır. Farklı stiller bu şekilde ortaya çıkmıştır. Teknik geliştikçe, teknikteki farklılıklar da artmıştır. Varyasyonlar sonunda farklı karate dalları olarak benimsenmiştir. En yaygın karate stilleri şunlardır:
- Goju ryu: Okinawan Naha-te’nin bir uygulayıcısı olan Kanryo Higashionna, Goju-ryu’yu geliştirdi. Goju-Ryu’nun güçlü yumruklarına ve dairesel eklem kilitlerine atıfta bulunarak “Go” sert ve “ju” yumuşak anlamına gelir. Goju-ryu, en çok Goju oyuncularının teknik tatbikat, meditasyon ve vücut kondisyon egzersizi olarak uyguladıkları kata Sanchin ile tanınır.
- Kyokushinkai: Masutatsu Oyama, Kyokushinkai’nin kurucusudur. 1920’ler ve 30’larda oluşturulan “geleneksel” stillerden daha yeni bir stil olan Kyokushinkai, 1964’te ortaya çıkmıştır. En sert karate stilidir. Turnuvalar nakavt ile kazanılır ve dövüşçüler hem çok güçlü darbeler almak hem de atmak için eğitilirler.
- Shito ryu: 1930’larda Kenwa Mabuni, Shito-ryu’yu geliştirmiştir. Bir samuray ailesinde dünyaya gelen Mabuni, genç yaşlarında Okinawa dövüş sanatı olan Shuri-te eğitimi almaya başlamıştır. Dolayısıyla geliştirdiği shito ryu, eğitim formları ve çok çeşitli stil unsurları ile tanınır.
- Shotokan: olan Shotokan karateyi geliştiren tGichin Funakoshi, Okinawa’da bir öğretmendir. Funakoshi, karateyi 1921’de anakara Japonya’ya tanıtmıştır. Vuruşları ve sert teknikleri nedeniyle “Shoto-atış” takma adını almıştır.
- Wado ryu: Wado-ryu, Shotokan’ın vuruşlarını ve jiu-jitsu’yu karıştıran bir Japon karate şeklidir. Kurucusu Hironori Otsuka, Gichin Funakoshi’nin ilk öğrencilerinden biridir. Yeni stilini resmileştirmeden önce diğer karate ve jiu-jitsu ustalarıyla da çalıştığı için bu tür ortaya çıkmıştır.
Siz de karate felsefesini benimseyerek, hem disiplin kazanmak ve hem de vücut gelişiminizi destekleyebilirsiniz.
