Son yıllarda yaygın olarak görülen obezite ve buna bağlı kronik hastalıklar, beslenme konusunda insanları farkındalığa zorlamış ve birçok kişi sağlıklı beslenme ve zayıflama konusunda bilinçlenmiştir. Bu nedenle her gün beslenme konusunda farklı görüşlere dayanan farklı diyetler ortaya çıkmakta ve kısa sürede popüler hale gelmektedir. Birçok diyet türü varken, elbette ki herkes en etkili ve en kolay diyet arayışındadır. Ancak her diyet herkese göre değildir, aksine düzenlenen listelerin kişiye özel olması gerekir. Diyetin doğru ve etkili olabilmesi için kişinin yaşına, boyu ve ağırlığına, vücut tipine, fiziksel yapısına, aktivite düzeyine, hedeflerine ve yaşam tarzına göre oluşturulması önemlidir. Sağlıklı Diyetin Olmazsa Olmazları yazımızda bu konuya değiniyoruz.
Öncelikle: Uzak Durulacak Diyetler
Doğru diyeti bulmak için önce yanlışın ne olduğunu bilmek gerekir. En büyük yanlış ve kaçınılacak ilk tür, çok düşük kalorili diyetlerdir. Kilo vermek için formül; alınan enerjiden daha fazlasını yakmaktır ancak gün içerisinde hiç hareket edilmese dahi, vücudun solunum, dolaşım gibi hayati fonksiyonlarını yerine getirmesi için ihtiyacı olan bir enerji miktarı vardır. Günlük enerji alımı bu enerji miktarından düşük olmamalıdır. Aksi halde çok kısa sürede bile; vücut ihtiyacı olan enerjiyi depolarından karşılayacağı için doku yıkımı ile birlikte problemler ortaya çıkmaya başlar.
Sıfır yağ veya sıfır karbonhidrat gibi temel besin ögelerini içermeyen diyetler sağlıklı değildir ve pratikte uygulaması oldukça zordur. Sağlıklı beslenmede günlük alınan kalorinin %55-60‘ı karbonhidratlardan, %10-15’i proteinden, %25-30’u ise yağdan karşılanmalıdır. Herhangi bir besin ögesini sıfırlamak, yetersiz enerji alımına ve dengesiz tüketime bağlı olarak sağlık problemlerine neden olur.
Sadece belirli bir besinin veya besin grubunun tüketildiği tek tip beslenme kolay uygulanabilir olmadığı gibi; besin ögelerinin yetersiz ve dengesiz alımına bağlı olarak vücut işlevlerinde zamanla bozukluğa yol açar.
Doğru Diyetin Temeli
Porsiyon miktarları ve öğün düzeniyle; doğru diyet herkes için farklı olsa da, temel prensipleri aynıdır. Uygulanacak diyetin öncelikle, yeterli enerjiyi sağlaması, karbonhidrat, yağ ve protein açısından dengeli olması ve kişinin ihtiyacı olan vitamin ve mineralleri karşılaması gerekir. Bunun için ideal diyet tüm besin gruplarını (süt, et, tahıl, sebze ve meyve) içermeli ve bu gruplar her gün belirli miktar ve düzende tüketilmelidir.
Tüm diyetlerde tüketilecek besinlerin az yağlı (mümkünse yağsız) ve şekersiz olmasına dikkat edilmeli, beyaz un, pirinç gibi basit karbonhidratlar yerine tam tahıl, yulaf, bulgur gibi lif içeriği yüksek ve tok tutan kompleks karbonhidrat tercih edilmelidir.
Doğru beslenmeye ek olarak; günlük sıvı ihtiyacını karşılamak, metabolizmayı hızlandırarak gün boyu zinde kalmak ve yağ yakımını arttırmak için her gün 1,5-2 litre su içmeye dikkat etmek gerekir. Az su tüketildiği zaman diyetin etkinliği de azalacaktır.
Bir diyet listesine bağlı kalınmasa bile porsiyonları küçültmek, gereğinden fazla kalorinin alınmasını ve besin ögelerinde dengesizlik oluşmasını engeller.
Gün içerisinde besin tüketimini sık aralıklarla 5-6 öğün (3 ana, 2 veya 3 ara öğün) olarak düzenlemek ve bu öğünlerde az miktarda yemek, gün boyu metabolizmanın hızlı çalışması ile yağ yıkımını arttırırken, açlık hissetmemeyi ve bu sayede öğünlerde daha kontrollü olmayı sağlar.
Diyetin Kolay Uygulanabilirliği
Temel prensiplere göre oluşturulmuş dengeli bir diyetin, kişi için en doğru ve kolay diyet olabilmesi; kişinin yaşam tarzına, alışkanlıklarına ve günlük rutinine büyük ölçüde uyması ve bu sayede kişi tarafından uygulanabilmesine bağlıdır.
Örneğin diyetinde belirtilen öğün zamanları yemek ve mola saatlerine uymayan, bu yüzden öğünlerini gecikmeli ve öğün arası süreyi uzatarak tüketebilen biri için bu kolay bir diyet değildir. Başka bir açıdan; hayatı boyunca belirli bir besini veya besin grubunu tüketmemiş birinin diyetinde başarıya ulaşması için bir anda tüm bunları tüketmesi beklenemez. Besine az miktarla başlaması ve tolere ettikçe arttırması gerekir.
Sık aralıklarla durum değerlendirmesi yapmak; hangi aşamalarda zorlandığını, hangi öğünün az veya fazla geldiğini, hangi besini tüketemediğini takip ederek değerlendirmek, planda kolayca değişiklik yapmayı ve daha rahat uygulayarak sonuca ulaşmayı kolaylaştırır.
En doğru ve en kolay diyet; kişinin kendini, beslenme tarzını tanıması ve alışkanlıklarını değiştirmek için istekli olması sayesinde istikrarlı olarak uygulayabileceği ve yaşam tarzına dönüştürebileceği sağlıklı bir beslenme düzenidir.
Yağ yakımını arttırmak, daha hızlı ve daha sağlıklı zayıflamak için diyeti düzenli egzersiz ile desteklemek gerekir. Egzersiz sırasında kullanabileceğiniz spor giyim ürünlerini Barcin.com’da bulabilir ve güvenli alışveriş imkanı ile satın alabilirsiniz.
