Menisküs yaralanmaları genellikle futbolcularda görülür. Bu yüzden nadir de olsa bazen futbolcu dizi olarak adlandırılır. Dize baskı yapan yük ne kadar çok olursa, risk de o kadar artar. Bu nedenle birçok profesyonel futbolcu er ya da geç menisküs yaralanması yaşar. Ancak menisküs yırtılması sadece futbolculara özgü bir durum değildir. Dizlerini sık kullanan herkes menisküs yırtılması yaşayabilir. Örneğin jimnastik, basketbol ve atletizmin pek çok dalında menisküs yaşayan sporcular vardır. Dizlerinizi sık kullanıyor ve farklı hareketlerle zorluyorsanız siz de risk altında olabilirsiniz. Gelin menisküs tam olarak nedir, semptomları nasıl tanırsınız ve tedavi süreci nasıl ilerler birlikte inceleyelim.
Menisküs Yırtılması Nedir?
Menisküs, femur ve tibia arasında yer alan dizdeki hareketleri sağlayan kıkırdak yapıdır. Hilal benzeri bir şekle sahiptir ve ana işlevleri şok emilimi (kıkırdak ile birlikte) ve diz üzerine etki eden ağırlık ve kuvvetlerin dağıtılmasıdır. Dizin hem içinde hem de dışında, eğilip esnettiğinizde sizinle birlikte hareket eden bir menisküs vardır. Menisküs yırtığı ise genellikle diz bükülmesinden kaynaklanır. Menisküste bir yırtık meydana gelirse eklem boşluğu nedeniyle lokal ağrıya yol açar. Dizde dengesizlik de yaşanabilir. Yırtık parça femur ve tibia arasında sıkışırsa, tıkanıklık olur ve eklemde tahriş meydana gelebilir. Yaşlanma da menisküsün kalitesini düşürür ve mikro yırtıklar oluşabilir.
Genellikle futbol oyuncuları büyük bir kuvvetle, çok sayıda zıplama ve döndürme hareketi yapar. Diz kuvvetli bir dönme hareketi yaparsa, aniden menisküs yırtığı oluşabilir. Örneğin ayağınız, alt bacağınız üst bacağa göre çok fazla dışa dönerse genellikle iç menisküs hasar görür. Bacağınız çok fazla içe doğru dönerse, dış menisküs zarar görebilir. İç menisküs, ekleme sıkıca bağlı olduğu için hasar görme olasılığı çok daha yüksektir. Sonuç olarak, menisküs üzerine beklenmedik şekilde büyük bir kuvvet uygulandığında yırtılabilecek bir yapıya sahiptir. Bu aşamada dizlik gibi futbol aksesuarları kullanmanız bazı ters hareketleri önleyebilir. Akut menisküs yaralanmalarının yanı sıra kademeli olarak gelişen menisküs yaralanmaları da vardır. Menisküs yırtığı dereceleri de harekete bağlı olarak gelişir, ancak geç tedavi de derecenizin artmasına neden olabilir.
Menisküs Yırtığı Belirtileri Nelerdir?
Menisküs yırtığı, hangi menisküsün hasar gördüğüne bağlı olarak dizin içinde veya dışında ağrı gibi farklı şikayetler verir. Genel belirtileri ise şunlardır:
- Menisküs yırtılırsa diz de şişlik ortaya çıkabilir. Örneğin kazadan sonraki gün diziniz şişerse veya futbol oynadıktan sonra diziniz her zaman şişiyorsa menisküs yaralanması olabilir.
- Artık dizinizi düzgün bir şekilde bükemiyor veya düzeltemiyor ya da diziniz kilitleniyorsa menisküsten şüphelenebilirsiniz demektir.
- Öte yandan dizin güçlü bir şekilde dönmesinden sonra eklem boşluğunda (üst ve alt bacak kemiklerinin birleştiği yerde) aniden ağrı hissederseniz, menisküs yırtığı muhtemeldir. Ancak, şikayetleriniz fizik muayene ve ek görüntüleme testleri (X-ışınları, MRI) ile doğrulandığında gerçek teşhis konulabilir.
Menisküs Yırtılması Tedavisi Nasıl Olur?
Menisküs yırtılması ameliyatsız tedavi edilen hastalıklardan biridir. Ancak bu derecenize bağlıdır. Genellikle artroskopi (anahtar deliği) adı verilen menisküs yırtığı ameliyatı yapılır ve bir süre dinlendikten sonra spora ve gündelik yaşamınıza dönersiniz. Bununla birlikte tıpkı tenisçi dirseği gibi egzersizler ve dinlenme ile de iyileşme olabilir. Menisküs yırtığı tedavisi egzersizleri ise menisküse yüklenmeden hafif hareketlerle bölgeyi uyarmak ve iyileşmesini teşvik etmek için yapılır.
Semptomlarınızın ve fizik muayene bulgularınızın kombinasyonu kesin olarak bir menisküs yaralanmasına işaret ediyorsa tedavi süreciniz başlayabilir. Eğer diziniz gerçekten kilitlenmiş ve fizik tedavi ile düzeltilemiyorsa dizdeki kıkırdak hasarını önlemek için kısa sürede artroskopi ameliyatı yapılır. Daha sonra ise dinlenme ve fizik tedavi süreci başlayabilir. Menisküs yırtığı egzersizleri esneklik kazanmanız için gereklidir. Size özel olarak program yapılır ve genellikle cerrahınız, fizyoterapistiniz eşliğinde gerçekleşir.
Öte yandan hem tedavi esnasında hem de menisküs yırtığı öncesinde dikkat etmeniz gereken bazı püf noktalar vardır. Örneğin futbol oynarken iyi bir ekipman diz yaralanmalarını önleyebilir. Zemin tutuşu yüksek, ayağınızın duruşunu ve anatomisini destekleyen futbol ayakkabısı daha az yaralanmanızı sağlayabilir. Yaralanmaları en aza indirmek ve iyi bir ekipmanla maça çıkmak için Barcin.com koleksiyonlarına göz atabilir, avantajlı fiyatlar sayesinde futbol giyim ürünlerine sahip olabilirsiniz.