Dünya genelinde futbol ve basketbolun ardından en çok izlenen ve tercih edilen sporların başında voleybol gelir. Ülkemizde özellikle kadın voleybol takımlarımız Avrupa arenasında son yıllarda Vakıfbank, Eczacıbaşı ve Fenerbahçe takımlarıyla önemli başarılar elde etmiştir. Ayrıca Filenin Sultanları ismiyle de bilinen A milli kadın voleybol takımımız Avrupa ve Dünya Şampiyonaları’nda ülkemizi başarıyla temsil eder. Peki, özellikle kadınlar tarafından rağbet gören voleybol nasıl oynanır? Gelin, beraber inceleyelim.
Voleybol Nasıl Oynanır?
Voleybol sahasının ölçüleri; eni 9 metre boyu ise 18 metreden oluşan bir dikdörtgen şeklindedir. Sahanın tam ortasında file bulunur. Filenin yüksekliği erkekler ve kadınlar için iki cinsin fiziksel özelliklerine göre değişkenlik gösterir. Kadınlar için 2.24 cm yüksekliğe sahipken erkeklerde bu 2.43 cm’dir. Voleybolda amaç, topu filenin üzerinden rakip sahaya geçirmektir. Filenin her iki tarafında takımların savunma sahalarını ortadan ikiye bölen bir çizgi yer alır. Oyuncular bu çizgilere önde 3 arkada 3 olmak üzere dizilirler. Kulağa basit gibi görünse de bir takım sporu olan voleybolun oldukça karmaşık kurallara sahip ve fiziksel olarak dayanıklılık ve koordinasyon gerektiren bir spor dalıdır.
Voleybolda Takımlar Kaç Kişiden Oluşur?
Voleybolda her takım 6 as ve 6 tane de yedek olmak üzere toplam 12 oyuncudan oluşur. Her takım sahaya belli noktalarda durmak suretiyle dizilmek zorundadır ve her puandan sonra oyuncuların kendi sahalarında saat yönünde yer değiştirmeleri gerekir. Bu kurala istisna olan sadece libero pozisyonunda kullanılan oyuncudur. Bu oyuncu takımın savunduğu sahayı ortadan bölen çizginin gerisinde ortada konum alır ve oyunda kaldığı süre boyunca bu pozisyonu korur.
Başlıca Voleybol Kuralları
- Altı oyuncudan oluşan takımların topu rakip sahaya geçirmesi için 3 kez topa dokunma hakkı vardır. Bu vuruşlar genellikle elle yapılsa da pozisyon gereği ayakla yapılan vuruşlar da voleybolda kabul görür.
- Oyuncular oyun başlamadan önce kendi sahalarına belli düzende dizilmek zorundadır. Üç oyuncu takımın savunduğu sahayı ikiye ayıran çizginin önünde, diğer üç oyuncuysa bu çizginin gerisinde kalır. Çizgi gerisinde kalan oyuncular servis kullanılırken çizgiyi geçmemeye dikkat etmelidir.
- Her puan sonrası oyuncular saha içinde saat yönünde dönerek pozisyon değiştirir. Bu kurala sadece libero tabi değildir.
- Voleybol 5 set üzerinden oynanır. Her seti 25 puana ilk önce ulaşan takım kazanır. Fakat skor 24 – 24 olursa takımlardan biri diğerine 2 farklı üstünlük sağlayana kadar set devam eder.
Başlıca Vuruş Şekilleri
Oldukça hareketli ve seyir zevki yüksek bir spor dalı olan voleybolda belli vuruş teknikleri bulunmaktadır. Şimdi bunları sıralayalım:
Manşet
Manşet vurmak için sağ elinizi sol avucunuzun içine alıp sol başparmağınız ve sağ başparmağınız üste gelecek şekilde kavuşturmanız gerekir. Bu vuruş daha çok rakip takım tarafından kullanılan servis ve smaçları savunmak için kullanılır. Manşet vuruşunu doğru bir şekilde uygulamak için çok pratik yapmak gerekir. Çünkü bu vuruş esnasında topu istediğiniz şekilde yönlendirmek için kol bileklerinizi kullanmanız gerekir.
Servis
Voleybolda topu oyuna sokmak için kullanılan vuruşa servis denir. Maç başında yapılan yazı tura atışından sonra topu seçen takım bu atışı kullanmak zorundadır. İki çeşit servis çeşidi vardır. Bunlardan ilki normal servis olarak bilinir ve topu avuç içinde kavramadan havaya atıp ellerin yardımıyla filenin üzerinden rakip sahaya geçirmeyi sağlar. Bir de smaç servis vardır. Bu servis türünde oyuncu topu öne doğru havaya atıp zıplayarak rakip sahaya geçirmeye çalışır. Normal servise göre daha zor olan bu vuruş şekli hem riskli hem de puan almak açısından daha elverişlidir.
Smaç
Rakip servisi kullandıktan sonra topu karşılayan takım puan alabilmek için mümkün olan efektif şekilde voleybol topunu rakip sahaya geçirmek zorundadır. Bunun için kullanılan en etkili vuruş şekli smaçtır. Smaç vurmak için oyuncunun öncelikle sıçrayarak file yüksekliğinin üstüne çıkması gerekir. Ardından topla hava buluşup onu kavramadan avuç içiyle sert bir vuruşla rakip alana geçirir. Buna smaç denir. Smaç vuran oyuncular genellikle sahanın ön çizgisinde yer alır ve takımın hücum yükünü çeken smaçör olarak adlandırılır.
Blok
Smaç vuruşunu karşılamak için uygulanan yönteme verilen addır. Blok pozisyona göre 1, 2 veya 3 kişiden oluşabilir. Smaç vuruşunu filenin üstünde rakip sahaya müdahale etmeden en etkin şekilde karşılama yöntemidir.